Lokaal bestuur Meise maakt samen met Berla erfgoedkring, inwoners van Westrode en nabestaanden van overledenen die begraven zijn in Westrode een toekomstplan op voor de begraafplaats van Westrode. De gemeente wil een langetermijnvisie met behoud van elementen van emotionele, (kunst)historische en erfgoed waarde. 

Hier vind je de studie rond de begraafplaats van Westrode.

FAQ

Rond Allerheiligen zullen op de begraafplaats verschillende borden staan met meer uitleg. Maak je geen zorgen: graven worden niet zomaar weggehaald. Hieronder vind je het antwoord op veelgestelde vragen:

Begravingen

Wat is het verschil tussen een begraafplaats en een kerkhof?

De begraafplaats is de plaats waar de stoffelijke resten van mensen worden begraven, bijgezet of uitgestrooid. Een kerkhof is een begraafplaats die vlak naast de kerk ligt. Westrode heeft dus geen kerkhof maar wel een begraafplaats.

Welke soort begravingen zijn er in Meise?

Er zijn twee keuzemogelijkheden om je nabestaanden een laatste rustplaats te bezorgen: niet-geconcedeerde begraving of geconcedeerde begraving.

Niet-geconcedeerde begravingen

Een niet-geconcedeerde begraving is een gratis begraving. Het graf blijft eigendom van de gemeente. De gemeente is verplicht om inwoners of personen die overleden zijn in de gemeente gratis te begraven. In dat geval moet het graf minstens 10 jaar behouden blijven (de periode van grafrust). In Meise werd deze termijn verlengd naar 20 jaar. In een niet-geconcedeerde grond kan maximaal 1 persoon begraven worden. Er zijn verschillende soorten van niet-geconcedeerde begravingen mogelijk op de begraafplaats van Westrode:

• Kist of asurne begraven in volle grond
• Asurne bijzetten in columbarium (nis in de urnenmuur)
• Assen verstrooien op strooiweide
• Assen thuis bewaren

Geconcedeerde begravingen

Een concessie is een toelating om tegen betaling een bepaald stuk grond of nis van een begraafplaats voor een bepaalde duur te gebruiken. In Meise wordt een concessie op dit moment verleend voor 50 jaar. In het verleden werden deze ook eeuwigdurend verleend of voor 30 en 75 jaar. De nabestaanden zijn verantwoordelijk voor de graven en het onderhoud ervan.  

Er zijn 4 soorten concessies mogelijk:

• Begraving in volle grond (voor 1 persoon)
• Begraving in een grafkelder (max. 1 kist + 2 urnen of 2 kisten + 1 urne)
• Begraving in een columbarium (max. 2 urnen)
• Begraving in een urneveld (max. 2 urnen)

Wat is een grafkelder/urnenkelder?

Een grafkelder is een betonnen of gemetselde ondergrondse constructie voor het begraven van de stoffelijke resten of asurnen. Een grafkelder kan enkel bekomen worden mits betaling van een concessie. In een grafkelder kunnen overeenkomstig het reglement maximum 2 kisten en een urne of 1 kist en 2 urnen. Een urnenkelder is een gelijkaardige constructie maar dan voor urnen. Hier kunnen maximaal 2 urnen in geplaatst worden. 

Wie kan op de begraafplaatsen van Meise begraven worden?

Iedereen kan op de begraafplaatsen van Meise begraven worden. Er zijn echter verschillende voorwaarden afhankelijk van de woonplaats van de overledene. Een gratis begraving kan enkel indien de persoon op datum van het overlijden was ingeschreven in het bevolkings-, vreemdelingen- of wachtregister van de gemeente of op het grondgebied is overleden. Ook personen die minstens 25 jaar in de gemeente hebben gewoond, begunstigden van reeds bestaande concessies, personen van dezelfde kerkelijke parochie of personen die een bijzondere relatie hadden met de gemeente, kunnen gratis begraven worden of een concessie aangaan.  Alle andere personen kunnen eveneens begraven worden op de begraafplaatsen in Meise, echter zij dienen een retributie te betalen als niet-inwoner die aanzienlijk hoger ligt. Een gratis begraving is voor deze personen niet mogelijk.

Concessies

Wat is een concessie en hoe moet ik deze aanvragen?

Een concessie is een tijdelijk gebruiksrecht van een perceel of een nis op de begraafplaats. De kosten zijn afhankelijk van de duur en de ruimte die toegekend wordt. Een concessie kan aangevraagd worden door middel van het aanvraagformulier in te vullen bij de dienst Burgerzaken.  

Wanneer start en eindigt een concessie?

De concessietermijn start op de datum van de toekenning door het schepencollege. De concessie eindigt na de termijn opgenomen in de beslissing. In het huidige reglement is dit na 50 jaar. In het verleden werden er ook eeuwigdurende concessies toegekend en concessies voor 30, 50 en 75 jaar.

Voor hoeveel personen is een concessie?

Dit verschilt per begraafvorm:

• In een graf in volle grond kan er maximaal één urne of één kist geplaatst worden.
• In een grafkelder kunnen maximum drie personen begraven worden. Per grafkelder worden maximaal twee kisten toegestaan, eventueel aangevuld met urnen.
• In de nis van een columbarium of in een urnenkelder worden er maximaal twee urnen toegestaan.

Wie kan er in eenzelfde concessie begraven worden?

Een concessie kan dienen voor de aanvragers, zijn echtgenoot, zijn bloed- of aanverwanten of personen daartoe aangewezen door de concessiehouder.

Hoe weet ik of er een concessie rust op het graf van mijn dierbare?

Bij de toekenning van de concessie door de gemeente heb je een akte en betalingsbewijs ontvangen. In de akte staat vermeld tot wanneer de concessie loopt. Indien je de akte of het betalingsbewijs niet meer vindt, kan je contact opnemen met de dienst burgerzaken van de gemeente. Op de begraafplaatsen zal er gedurende minimaal één jaar een bericht geplaatst worden bij de graven zonder een concessie of met een verlopen concessie en aan de ingang van de begraafplaats.

Wat als er nog een geldige concessie rust op het graf van mijn dierbare?

Als er nog een geldige concessie is dan hoef je niets te doen. Er zal pas een aanplakking gebeuren ten vroegste één jaar voor de concessie vervalt. Let wel, als je de concessie wil verlengen moet je vóór de vervaldatum een schriftelijke aanvraag voor verlenging indienen bij de gemeente. Het aanvraagformulier kan opgevraagd worden bij de dienst burgerzaken. Wil je toch alvast de concessie vernieuwen voor het verstrijken ervan? Dan zal een retributie berekend worden op het aantal jaren dat de hernieuwde concessie de vervaldatum overschrijdt.

Kan een grafconcessie hernieuwd worden?

Een concessie kan op aanvraag van een belanghebbende hernieuwd worden. De duur van de hernieuwing bedraagt 15 jaar en neemt aanvang op datum van de beslissing van het college van burgemeester en schepenen. De kostprijs voor het hernieuwen van een concessie is afhankelijk van het soort begraving.

Het tarief geldt voor zowel inwoners als niet-inwoners van de gemeente. Als er geen aanvraag tot hernieuwing van de concessie is ingediend, vervalt de concessie. Kindergraven, graven op het ereperk en eeuwigdurende concessies kunnen kosteloos verlengd worden.

Kan een hernieuwing geweigerd worden?

Een hernieuwing kan enkel worden geweigerd als blijkt dat op het moment van de aanvraag de concessie verwaarloosd is. Verwaarlozing kan ook leiden tot het afschaffen van de concessie.

Wat is een eeuwigdurende concessie?

Eeuwigdurende concessies zijn sinds de wetgeving van 20 juli 1971 omgezet in concessies voor een duur van 50 jaar. Het verschil met andere concessies is dat bij hernieuwing geen retributie verschuldigd is. Dit betekent ook dat de concessie na 50 jaar beëindigd wordt, als bij de oproep tot hernieuwing geen reactie komt van de nabestaanden.

Ontruiming

Waarom staat er aan elk graf een bordje?

De gemeente zet in op een goed beheer van haar begraafplaatsen. Dit brengt met zich mee dat graven na het verlopen van de termijn verwijderd worden. Conform de regelgeving van de Vlaamse overheid, moet de informatie over het verlopen van de termijnen aan ieder individueel graf kenbaar gemaakt worden.

Waarom word ik als nabestaande niet persoonlijk gecontacteerd?

In de praktijk is het onmogelijk om alle nabestaanden op te sporen en de juiste contactgegevens te vinden. Dit om verschillende redenen. Ten eerste is er de privacyregeling die zeer strikt is. Niet alle nabestaanden zijn nog inwoner van Meise, wat het moeilijk maakt om de correcte adresgegevens te bekomen. De familiale band tussen overledene en nabestaande zegt niets over de persoonlijke relatie tussen beiden, of er nog contact was en of er personen waren die mogelijk dichter bij de overledene stonden maar geen familiale band hebben. Door allerlei familiale gevoeligheden worden ook niet altijd alle familieleden op de hoogte gebracht door de aangeschrevenen. 

Alle nabestaanden terugvinden is een zeer arbeidsintensieve opdracht. Van vele begravingen is ook niets meer terug te vinden. Deze stammen uit een periode waarin nog geen rijksregister der natuurlijke personen bestond met alle informatie. 

De bekendmaking door aanplakking aan het graf en op de begraafplaats is wettelijk vastgelegd.  De wetgever gaat ervan uit dat hiermee de meeste nabestaanden bereikt worden. De gemeente heeft er voor gezorgd dat niet één maar liefst twee momenten van Allerheiligen vallen in de aanplakking. Daarnaast zal de gemeente ook via website, infokrant en een infomoment trachten alle nabestaanden te bereiken. Op die manier hopen we zoveel mogelijk nabestaanden te bereiken.

Blijft de berichtgeving gedurende een heel jaar aan het graf staan?

Wettelijk gezien moet de berichtgeving minimaal één jaar blijven staan. Het is belangrijk dat de aanplakking zichtbaar is tijdens het moment van Allerheiligen.

Wat is een ontruiming?

Een ontruiming is het ruimen van de graven waarvan de concessie of de grafrust verlopen is.  Deze ontruiming is op initiatief van de gemeente. Er zijn geen kosten voor de nabestaanden.

Waarom wordt er ontruimd?

Het geregeld ontruimen van de niet-geconcedeerde percelen, heeft een gunstig gevolg op het ruimtelijk beleid van de begraafplaatsen. Er worden steeds opnieuw ruimten gecreëerd die voor herinrichting vatbaar zijn. Bovendien kunnen op die manier noodgedwongen uitbreidingen en onteigeningen vermeden worden. 

Het geregeld ontruimen van de niet-geconcedeerde begravingen houdt in dat de termijn van begraving dezelfde is voor iedereen die voor deze optie van begraving gekozen heeft. Daarnaast vervalt men, bij het geregeld ontruimen van de niet-geconcedeerde graven, niet in een systeem waar de geconcedeerde, betalende begravingen een gelijke of een kortere duurtijd hebben dan deze van de niet-betalende, niet-geconcedeerde percelen.

Wanneer de niet-geconcedeerde begravingen niet regelmatig worden ontruimd, ontstaan er situaties waarbij men te maken krijgt met verwaarloosde, vervallen en omgevallen grafmonumenten waar men geen maatregelen tegen kan nemen. Er kan geen procedure van verwaarlozing op de grafmonumenten van de niet-geconcedeerde begravingen toegepast worden. De nabestaanden kunnen enkel aangespoord worden om de verwaarloosde toestand te verhelpen.

Zoals vermeld in de visie wil het bestuur ook een nieuwe aanpak rond het beleid van de begraafplaatsen. Door de ontruiming kan de begraafplaats heringericht worden tot een mooiere, groenere begraafplaats. 

Wat is een ontgraving?

Een ontruiming verschilt van een ontgraving. Een ontgraving is een individuele aanvraag van de nabestaanden om een enkele persoon of concessie te ontgraven. De kosten worden gedragen door de aanvrager. Een ontgraving kan ook gebeuren in het kader van een gerechtelijk onderzoek.

Welke graven worden ontruimd?

De lijst met vervallen concessies of graven waarvan de grafrust verlopen is, worden opgenomen in een lijst die uithangt aan de ingang van het kerkhof. Aan de betrokken graven wordt een bord geplaatst. Deze aanplakkingen blijven minstens één jaar staan. 

In sommige gevallen hebben de nabestaanden concessiedocumenten waarvan de dienst burgerzaken geen weet heeft. In dat geval kan je deze aan de dienst bezorgen zodat de informatie voor het betreffende graf geactualiseerd kan worden.

Wat met graven die een erfgoedwaarde hebben?

Tijdens de procedure zal er een inventaris gemaakt worden van alle graven met lokaal en historisch belang. De lijst met deze graven zal tijdig bekend gemaakt worden.

Wie bepaalt of de graven een erfgoedwaarde hebben?

Er wordt een onderzoek gedaan door kunsthistorica Anne-Mie Havermans. Het is uiteindelijk het college van burgemeester en schepenen die de lijst goedkeurt en zich engageert om deze graven te bewaren en onderhouden. Zij laten zich adviseren door een werkgroep samengesteld uit de schepen van begraafplaatsen, de burgemeester, de schepen van patrimonium, het diensthoofd burgerzaken, een medewerker dienst burgerzaken, een afgevaardigde dienst cultuur, een afgevaardigde technische dienst, een afvaardiging van de heemkundige kring en een afgevaardigde van de vereniging van oud-strijders.

Worden ook de graven van kinderen ontruimd?

De concessie van een kindergraf kan gratis vernieuwd worden via schriftelijke aanvraag van de nabestaanden. Ook niet-geconcedeerde kindergraven kunnen gratis behouden blijven op vraag van de familie.

Wat zal er gebeuren met graven van oud-strijders en soldaten?

Enkel gesneuvelde soldaten moeten behouden blijven. De oud-strijders die op het ere-perk begraven zijn, moeten minstens 50 jaar bewaard blijven. De termijn is, ingevolge een bestuurlijke beslissing, kosteloos verlengbaar. De oud-strijders die op verzoek van henzelf of de nabestaanden een laatste rustplaats kregen elders op de begraafplaats, volgen de voorwaarden en termijnen van het type begraving of asbezorging waarvoor werd geopteerd. In het ontwerp voor de herinrichting zal een herdenkingsplaat voorzien worden voor de oud-strijders die ontgraven worden. 

Wat gebeurt er met de grafzerken?

De verwijderde grafstenen worden door de aannemer afgevoerd en verwerkt. De grafsteen kan ook door de nabestaanden op eigen initiatief worden weggehaald vanaf 15 november 2024.

Wat moet ik doen vooraleer het graf van mijn dierbare wordt ontruimd?

Indien je attributen van het graf wil behouden, kan je deze zelf verwijderen vanaf 15 november 2024.

Op welke manier gebeuren de ontgravingen?

Voor de ontgravingen doet de gemeente een beroep op een gespecialiseerde firma die in alle sereniteit en met respect voor de overledenen de graven ontruimt. 

Wat zal er gebeuren met de urnen uit het columbarium en de urnenvelden?

De assen worden uitgestrooid op de strooiweide. Indien je toch wenst om de assen thuis te bewaren kan dit met de procedure van retroactieve thuisbewaring volgens het huishoudelijk reglement.

Wat gebeurt er met de stoffelijke resten van de overledene na een grafruiming?

Indien er niet wordt gekozen voor een (hernieuwing) concessie, worden de stoffelijke resten van de overledene herbegraven in een ossuarium. Dit is een gemeenschappelijk graf op de begraafplaats. Een andere mogelijkheid is dat de resten worden gecremeerd, rekening houdend met de eventuele laatste wilsbeschikkingen van de overledenen. 

Mogen de nabestaanden aanwezig zijn bij de uitstrooiing van de asurnen of tijdens de ontruiming?

Tijdens de ontruiming zal de begraafplaats afgesloten worden. Nabestaanden worden niet toegelaten op het kerkhof op dat moment. Deze maatregelen worden genomen in het kader van openbare orde en gezondheid.

Mogelijkheden

Indien je kiest voor ontruiming, hoef je hiervoor niets te doen. Indien je niets laat weten aan het gemeentebestuur gaan we ervan uit dat je voor deze optie kiest en zal dit automatisch gebeuren.

Ik wil het graf van mijn dierbare behouden, wat kan ik doen?

In het geval van een concessie:

De concessie kan mits schriftelijke aanvraag en betaling van de retributie hernieuwd worden voor 15 jaar. De kostprijs voor het hernieuwen van een concessie is afhankelijk van de soort begraving:

Bij een eeuwigdurende concessie kan de concessie kosteloos verlengd worden voor 50 jaar.  Kindergraven, graven op het ereperk en eeuwigdurende concessies kunnen kosteloos verlengd worden.

In het geval van een niet-geconcedeerde begraving:

Indien het gaat om een niet-geconcedeerd graf of nis, moet je een schriftelijke aanvraag doen om de begraving om te zetten in een concessie. Dit kan enkel mits ontgraving en herbegraving in een geconcedeerd perceel of nis. De kosten hiervan (zijnde ontgraving, overbrenging van stoffelijk overschot of nis, overbrengen van graftekens enz.) worden gedragen door de aanvrager.

De prijzen voor de concessie zijn afhankelijk van het soort begraving.

Ik wil het graf laten ontruimen gevolgd door een crematie van mijn dierbare.  Wat moet ik doen?

Indien je de stoffelijke resten van je dierbare wil laten cremeren, neem je contact op met een begrafenisondernemer. De laatste wilsverklaring van de overledene hoort hierbij gerespecteerd te worden. De kosten van de ontgraving, vervoer en crematie zijn voor de aanvrager. De kostprijs hiervan wordt bepaald door de begrafenisondernemer. Na de crematie kan je kiezen voor een as verstrooiing, een thuisbewaring (mits toestemming nabestaanden in eerste lijn), een nieuwe concessie of bijzetting in bestaande concessie.

Wat is een retroactieve thuisbewaring

Er kan beslist worden om de assen uit een nis thuis te bewaren. De weduwe/weduwnaar of alle bloedverwanten in eerste lijn ondertekenen het aanvraagformulier tot retroactieve thuisbewaring. De plaats van bewaring of verstrooiing wordt in de aanvraag aangeduid.

Vrijwillige ontruiming

Wenst u het graf van een dierbare te laten ontruimen ook al is de concessie nog niet verlopen?  Wordt het voor u moeilijk om het graf te blijven onderhouden?  Wenst u de urne toch thuis te bewaren?  Neem contact op met de dienst Burgerzaken via het nummer 02/892.20.20 of via email op bevolking@meise.be.

Andere vragen

Wat bij onenigheid?

In geval van betwisting over een al dan niet verleende concessie berust de bewijslast van het bestaan van de concessie en voor hoeveel personen deze werd verleend bij de persoon die beweert de concessiehouder of een begunstigde te zijn. Geschillen betreffende de begravingen in een concessie worden beslecht door de rechtbank van eerste aanleg of ingeval van hoogdringendheid door de voorzitter van de rechtbank die zitting houdt in kortgeding. Het is aan de meest gerede partij om eventueel een gerechtelijke procedure op te starten

Wat met verwaarloosde graven die niet aangeplakt zijn?

De nabestaanden en belanghebbenden zijn verantwoordelijk voor het onderhoud van de graven. Wanneer blijkt dat een graf overwoekerd, vervallen, ingestort of bouwvallig is, zal er eveneens een aanplakking gebeuren. Ook deze aanplakking dient een jaar lang uit te hangen. Na het verstrijken van de termijn en niet herstelling zullen ook deze graven mee ontruimd worden.

Wat zal er gebeuren met de ruimte die vrijkomt na de ontruiming?

Er wordt momenteel gewerkt aan een plan tot inrichting van de begraafplaats van Westrode.  Dit plan kan pas definitief opgemaakt worden na de aanplakkingen van minstens één jaar. We weten immers nog niet welke concessies zullen verlengd worden of welke verlopen begravingen worden omgezet in een concessie. Daarnaast is er ook nog een onderzoek gaande naar de erfgoedwaarde van de graven. 

Wat wel zeker is, is dat de gemeente wil komen tot een groenere, onderhoudsvriendelijke begraafplaats. Er moeten urnenvelden en columbaria bij geplaatst worden. De gemeente wil ook een kinderperk aanleggen met sterrenweide. Sommige grafkelders zullen hergebruikt worden.  Van zodra er definitieve plannen zijn, zal de gemeente hierover berichten.